Bid’atçi kimdir?/el-Elbânî rahimehullah'ın fetvası
Şeyh el-Elbânî rahimehullah şöyle demiştir:
ﺃﻣﺎ ﻣﻦ ﻫﻮ ﺍﻟﺬﻱ ﻳﻘﺎﻝ ﺇﻧﻪ ﻣﺒﺘﺪﻉ ؟ ﻓﻬﻮ ﺍﻟﺬﻱ ﺧﺎﻟﻒ ﻗﻮﻟﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺼﻼﺓ ﻭﺍﻟﺴﻼﻡ ( ﻛﻞ ﺑﺪﻋﺔ ﺿﻼﻟﺔ ، ﻭﻛﻞ ﺿﻼﻟﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﻨﺎﺭ ) ﺛﻢ ﺃﺧﺬ ﻳﺘﻘﺮﺏ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﺰ ﻭﺟﻞ ﺑﺎﻻﺑﺘﺪﺍﻉ ﻓﻲ ﺩﻳﻦ ﺍﻟﻠﻪ ﺃﻭ ﺑﺎﻟﺘﻘﺮﺏ ﺑﻤﺎ ﺍﺑﺘﺪﻉ ﻏﻴﺮﻩ ﻓﻲ ﺩﻳﻦ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﺰ ﻭﺟﻞ ﺃﻣﺎ ﻣﻦ ﺻﺪﺭﺕ ﻣﻨﻪ ﺑﺪﻋﺔ ﻭﻫﻮ ﻻ ﻳﺮﻳﺪﻫﺎ ﻛﻘﺎﻋﺪﺓ ، ﻫﻮ ﻓﻲ ﺍﻟﻘﺎﻋﺪﺓ ﻣﻊ ﻗﻮﻟﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ( ﻛﻞ ﺑﺪﻋﺔ ﺿﻼﻟﺔ ) ﻭﻟﻜﻦ ﺃﺧﻄﺄ ﻭﺍﺑﺘﺪﻉ ﻛﻤﺎ ﻳﻘﻊ ﻣﻦ ﺑﻌﺾ ﺍﻟﻤﺠﺘﻬﺪﻳﻦ ﺃﺣﻴﺎﻧﺎً ﻳﻘﻮﻟﻮﻥ ﻋﻦ ﺍﻟﺸﻲﺀ ﺇﻧﻪ ﻣﺒﺎﺡ ﻭﻫﻮ ﺣﺮﺍﻡ ﻫﺬﺍ ﻻ ﻳﺠﻮﺯ ﻓﻲ ﺍﻹﺳﻼﻡ ، ﻟﻜﻦ ﺇﺫﺍ ﻭﻗﻊ ﻓﻲ ﻣﺜﻞ ﻫﺬﺍ ﻣﺠﺘﻬﺪﺍً ﻓﻠﻪ ﺃﺟﺮ ﻭﻻ ﻳﻘﻮﻝ ﺍﻧﻪ ﻭﻗﻊ ﻓﻲ ﺍﻟﺤﺮﺍﻡ ﻛﺬﻟﻚ ﺇﺫﺍ ﺻﺪﺭﺕ ﺑﺪﻋﺔ ﻣﻦ ﻏﻴﺮ ﻣﺒﺘﺪﻉ ﺇﻧﻤﺎ ﺑﺎﺟﺘﻬﺎﺩ ﻣﻨﻪ ﻟﻜﻦ ﺍﻟﺤﻘﻴﻘﺔ ﺃﻧﻬﺎ ﺑﺪﻋﺔ ﻓﻼ ﻳﻘﺎﻝ ﻓﻴﻪ ﻣﺒﺘﺪﻉ
“Bid’atçi olduğu söylenmesi gereken kimdir meselesine gelince; o, Rasûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem’in: “Her bid’at sapıklıktır ve her sapıklık ateştedir” sözüne muhalefet eden kimsedir. Sonra Allah Azze ve Celle’ye yakınlaşmak için Allah’ın dininde yenilik çıkaran veya Allah Azze ve Celle’nin dininde başkasının çıkardığı bir bid’at ile yakınlık sağlamaya çalışan kimsedir.
Ama kendisinden bir bid’at meydana gelip de bunu kaidedeki gibi kastetmeyene gelince; o kimse Rasûlullah sallallâhu aleyhi ve sellem’in “her bid’at sapıklıktır” kaidesini benimseyen bir kimsedir. Lakin hata eder ve bid’at çıkarır. Nitekim bazı müçtehitler bazen haram olan bir şey hakkında mubah olduğunu söyleyebilmiştir. Bu İslam’da caiz değildir. Ancak böyle bir müçtehit ecir alır, onun harama düştüğü söylenmez. Aynı şekilde bid’atçi olmadığı halde ondan bir bid’at meydana gelebilir. Bu kendisinin sadece bir içtihadıdır. Lakin hakikatte o bir bid’attir ve bu konuda o müçtehide bid’atçi denmez.”
Şeyh el-Elbani’nin resmi sitesi Kaset: 704 fetva no: 10
Fetvadan çıkan sonuçlar:
1- Her bid’at sapıklıktır kaidesine muhalefet eden; yani bazı bid’atleri sapıklık olarak görmeyen kimsedir. Böyle bir kimse bid’atçi hükmünü hak eder.
2- Allah’a yakınlık/ibadet maksadıyla dinde yenilik çıkaran kimse – samimiyetle, ilmin kuralları çerçevesinde içtihat eden bir ilim ehli değilse - bid’atçi hükmünü hak eder.
3- Başkasının çıkardığı bir bid’atle amel ederek Allah’a yakınlaşmaya çalışan kimse bid’atçidir.
4- Her bid’atin sapıklık olduğunu kabul etmekle beraber içtihada ehil olan bir ilim ehlinin samimiyetle ve ilmin kaidelerine uygun hareket ederek içtihat etmesi ve hata etmesi neticesinde, böyle bir âlim bid’atçi olarak nitelenemez.